Paul (de projectleider van Behod) heeft ons opgehaald uit Entebbe en daar zo ongeveer het eerste T-shirt uit mijn tas getrokken en het meteen gedragen. Maar de rest weten we te bewaren voor de dag van het festival. De dag voor het festival komt Paul wel vast 20 shirts halen voor de ‘officials’. Want die moeten wel te herkennen zijn toch?
Om 09.00 uur zal het gala beginnen. Sporters en gasten (vooral mensen van de lokale en landelijke politiek) komen uit heel Oost-Oeganda om het evenement bij te wonen.
Keurig om negen uur zijn wij – gehuld in groene T-shirts – allemaal bij het Kakindu Stadium van Jinja.
Het is er voor ons gevoel nog akelig rustig. Maar vooruit: this is Africa, het zal wel een uurtje later beginnen.
Dat uurtje worden er twee en dan nog is er weinig te bespeuren van serieuze wedstrijdactiviteiten. En dat gaat ook nog niet gebeuren, want er blijken verkiezingen te zijn. Die zijn toevallig heel belangrijk voor mensen met een beperking, dus de meeste mensen komen een beetje later. Of de organisatie vergeten is dat de verkiezingen vandaag waren of dat de verkiezingen zijn verplaatst, daarover zijn de meningen verdeeld. Maar beide opties zijn zeer wel mogelijk!
We besluiten een Mzungu (blanken)tentje op te zoeken met echte koffie en – ook niet onbelangrijk – een westers toilet.
Als we om 12 uur terug zijn is het een stuk drukker geworden. Alle atleten zijn inmiddels te herkennen aan een groen shirt, maar ik zie er ook de nodige bobo’s mee rond lopen. We hebben er 150 meegenomen, maar 300 hadden we ook probleemloos kwijt gekund. Het wordt beslist een collectorsitem in Jinja!
Ik kijk mijn ogen uit: met een lichamelijke beperking in Afrika ben je echt heel erg gehandicapt. Er zijn nauwelijks hulpmiddelen, de trycicles zijn roestig en lijken uit elkaar te vallen van ouderdom, de enkele rolstoel kraakt en piept (en is ook niet het meest handige vervoermiddel in het hobbelige Afrika) en de krukken die er zijn, zijn gemaakt van hout. Maar het is ook niet gek dat mensen ‘lopen’ op hun handen, simpelweg omdat er voor geen geschikte hulpmiddelen voorhanden zijn. Blinden lopen (wel in groen shirt!) aan de hand van een bekende. Als die niet in de buurt is, kunnen ze niet veel meer doen dan zitten in deze onbekende omgeving.
Er is inmiddels het nodige publiek en er staat doorlopend iemand met een microfoon op het veld toespraken te houden of te zingen. Soms in het Luganda (of Lusogo, ik kan het niet uit elkaar houden…), maar ook wel in – zo goed als onverstaanbaar – Engels. Wel horen we elke drie minuten ‘ourrr frrriends frrrom Holland!’ voorbij komen. Tussendoor wordt er gedanst en ja… dat kan ook als je geen of onwillige benen hebt!
Het is helemaal niet zo erg dat het nog niet begonnen is, want tot onze verbazing komen er nog steeds busjes aan met trycicles op het dak. Die kunnen nu nog mooi meedoen met de eerste wedstrijd: een trycicle race dwars door Jinja. Tegen een uur of een lijkt die dan toch te beginnen. Paul bedenkt dat het misschien handig is als hij een politieagent mee laat rijden, want natuurlijk is er geen route uitgezet. Er wordt een politieagent – met auto – gevonden. Hij wil het wel doen, als er eerst even 30.000 shilling (bijna € 12) wordt betaald. Iedereen vindt dat de normaalste zaak van de wereld.
Ik mag het startsein geven, maar niet voordat er eerst een kwartier toespraken zijn gehouden. Dan zijn de fietsers weg. Voor tien kilometer, is mij verzekerd, maar ik heb ook al gehoord dat het er vier zijn.
René en Martijn gaan mee met de race en kijken hun ogen uit: er is niets, maar dan ook helemaal niets geregeld voor de wedstrijd. De politieauto maakt wel wat ruimte, maar de auto’s rijden vaak gewoon door. De boda bodarijders (brommertjes die je als openbaar vervoer kan gebruiken) sluiten gezellig aan bij de fietsers en begeleiden de groep tijdens de route. Gelukkig komt iedereen weer heelhuids aan bij het stadion.
Dan beginnen ook de andere wedstrijden: hardloopwedstrijden voor iedereen (ook als je op je handen loopt of blind bent), een soort blindenvoetbal,
De spelregels van de meeste wedstrijden ontgaan ons voor een groot deel, maar dat geeft niet: we moedigen iedereen aan die meedoet.
Tussen de bedrijven door is er nog een toneelstuk dat gaat over de discriminatie van mensen met een beperking in Oeganda. De dag eindigt met prijsuitreikingen en wederom veel toespraken.
Wij willen een groepsfoto van alle sporters in hun shirts. Het kost wat moeite, maar dan willen ze zich wel komen opstellen. Allemaal op een rijtje… En wat we ook proberen, ze willen er nog een dubbele rij van maken, maar daar moeten we het mee doen.
Een bijzondere dag, dat is het! Want ondanks alle beperkingen maken de mensen er een geweldig feest van. Ze genieten van het sporten, van het met elkaar zijn.
Dank aan alle sponsoren voor de T-shirtjes: het is een feest om te zien dat zó veel mensen blij en trots in de shirtjes rondlopen: ‘If they can, we can!’
Meer foto's.
1 opmerking:
Het zal inderdaad een geweldig feest zijn geweest! Lijkt me een enorme ervaring om dit zo meegemaakt te hebben! Groetjes Pauline
Een reactie posten