zaterdag 2 februari 2013

Brief aan de Tweede Kamer


Mag ik u even voorstellen aan mijn dochter? Ze heet Merette, is 26 jaar, heeft een leuk huis en maakt mooie kunst. Ze sport en gaat af en toe uit.  Ze is een gelukkige en tevreden jonge vrouw. Mét een ZZP (ZorgZwaartePakket). 

Volgens de website van de Rijksoverheid ‘bepaalt een zorgzwaartepakket de hoeveelheid geld die een verblijfsinstelling krijgt voor de zorg aan een cliënt’. Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) bepaalt welke indicatie een cliënt krijgt en dus hoe groot het potje met geld is. Op dit moment wordt deze zorg (voor mensen met een beperking, ouderen of mensen die langdurig ziek zijn) betaalt uit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) een volksverzekering waar iedereen aan mee betaalt. Voor mensen met een (verstandelijke) beperking zijn er 8 verschillende ZZP’s, bij 1 krijg je het minste geld, bij 8 het meeste. Eigenlijk hoef ik dat niet te vertellen, als Tweede Kamerlid weet u dat immers allemaal.
Maar de AWBZ wordt – net als de zorg in totaal – te duur. Dus wil de landelijke overheid niet meer de regie in handen houden voor de lagere ZZP’s, nee, dat mogen de gemeenten doen. Die staan immers het dichtst bij de bewoners en kunnen veel beter bepalen wat mensen nodig hebben? Via de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning, volgt u het nog? Als het goed is wel, het moet u als Tweede Kamerlid allemaal bekend voorkomen ) krijgen de gemeenten daar geld voor.
Dat klinkt aardig, ware het niet dat de overheid het bedrag aan geld dat ze zelf nu uitgeeft aan deze zorg - en dat dus naar de gemeente moet - meteen flink kort. Hoe graag een gemeente ook wil: ze kan nooit de zorg bieden die er nu geboden wordt. Volgens het regeerakkoord wel, maar de praktijk zal anders uitwijzen.

Merette heeft het Syndroom van Down. Ze kan niet lezen, niet schrijven en niet (verstaanbaar) praten. Ze heeft een IQ van ongeveer 50. We hebben haar zo veel mogelijk geleerd en dat is – al zeg ik het zelf – goed gelukt. Ze is sociaal, kan enorm genieten van leuke uitjes, maakt mooie kunst, eet met mes en vork en kan zelf onder de douche. Maar dan moeten wij (of haar begeleiding) wel checken of alles ook echt schoon is. Haar tanden napoetsen. Zorgen dat ze schoon ondergoed aandoet. Haar nagels knippen. Boodschappen doen. Eten koken. Wassen. Want dat kan ze allemaal niet zelf. Kortom: ze kan niet voor zichzelf zorgen. Nooit. Ik zal haar nooit, nog geen vijf minuten, alleen thuis laten en haar begeleiding ook niet. Ze zal altijd afhankelijk zijn van mensen die voor haar zorgen, 24 uur per dag, zeven dagen in de week. Merette heeft een ZZP 4.
 
 
De regering zegt in het nieuwe regeerakkoord dat de meest kwetsbare groepen in de AWBZ blijven. Volgens datzelfde regeerakkoord hebben we het dan over de ZZP’s 5 t/m 8. Blijkbaar valt iemand met de beperkingen die mijn dochter heeft niet onder de meest kwetsbaren in de samenleving. Want het duurt nog een paar jaar, maar dan worden nieuwe cliënten met een indicatie ZZP 4 geschrapt. Streep er door. Ze mogen dan niet meer intramuraal worden verzorgd, wat betekent dat ze niet meer ergens kunnen wonen waar voldoende zorg is. Ze moeten in hun eigen omgeving blijven. Maar wat is de eigen omgeving van een volwassene met een verstandelijke beperking?
Bij zijn of haar ouders thuis? Moeten we dan stoppen met werken? Want dat doen we: werken: mijn man in het onderwijs (belangrijk toch?), ik bij een organisatie waar we mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen en via een participatiemethodiek bewoners verantwoordelijkheid laten nemen voor hun eigen leefomgeving (want dat wilt u toch zo graag?). Zeg me maar wie van ons tweeën moet stoppen!
Bij een van haar (hoog opgeleide) zussen? De een doet ontwikkelingswerk in Oeganda, de ander is naar België verhuisd omdat een tweede studie hier onbetaalbaar is geworden en ze graag nog verder wil in haar vak. Ze loopt inmiddels stage in de buurt van het Europees parlement, en het zou me niet verbazen als ze daar ook aan het werk gaat.
 
 
Gemeenten moet daarover straks beslissingen nemen, met (veel) minder geld dat er nu in de AWBZ zit. De zorg voor mijn dochter is straks afhankelijk van de prioriteiten die de gemeenteraad stelt. En die zullen per gemeente nog verschillen ook.
Gemeenten moeten al zo veel: hoe moeten gemeenteraadsleden in ’s hemelsnaam een gewogen beslissing kunnen nemen over mijn kind? Hebben ze enig idee over welke doelgroep we het hebben? Heeft ú enig idee over welke mensen het gaat?

Ik denk het niet. Volgens mij heeft u geen idee. Want dan zou u niet akkoord kunnen gaan met de beslissing dat mensen met een ZZP 3 of 4 niet tot de meest kwetsbare mensen in onze maatschappij horen. Ik vind dat ze dat wel doen. En dat het een taak van de landelijke overheid is om voor hen te zorgen. (En natuurlijk wil ik daar een bijdrage aan leveren, zolang ik kan. Dat doe ik nu ook, graag en met heel veel liefde voor mijn fantastische dochter. En haar zussen ook als ze in de buurt zijn!) Ik hoop dat de gemeenten via de VNG aangeven dat ze deze zware taak er niet bij willen en kunnen hebben.

Mijn dochter heeft op dit moment een fantastische woonplek. De instelling waar ze woont gaat heel zorgvuldig met het geld om dat ze via de ZZP’s krijgen.
Ik maak me zorgen, ernstige zorgen. Ik lig er wakker van. Want er wordt ook enorm bezuinigd op haar vervoer (en ze kan echt nérgens zelfstandig heen) en haar financiën zijn er ook bepaald niet rooskleuriger op geworden de afgelopen jaren.
Het regeerakkoord heeft al een aantal wijzigingen ondergaan. Voorlopig kan ik dan ook maar een ding: hopen dat ook deze idiote beslissing wordt geschrapt! U kunt daar iets mee als het aan de orde komt in de Tweede Kamer. Dus ik vraag u: denk dan even terug aan deze mooie jongedame!
 


En voor de verhalen over het vervoer en haar financiële situatie:



  

Lenteakkoord… wandelen geblazen!

Even uit de 'oude' doos. Ik heb deze blog een aantal maanden geleden geschreven, maar om de een of andere reden is hij niet hier terecht gekomen. Het vervoersprobleem bestaat echter nog steeds, dat is dan weer een van de maatregelen uit het lenteakkoord die 'gewoon' zijn blijven bestaan....

Het kabinet is – eindelijk - gevallen. Dat is natuurlijk geen nieuws meer, maar wel de aanleiding tot dit verhaal. Wat met een gevallen kabinet komen we niet tot het magische begrotingstekort van 3%. En dat moet. Dat moet van Europa, maar daar hebben we natuurlijk zelf als klein landje flink de hand in gehad door tegen andere landen te zeggen dat we de regels niet voor niets hebben bedacht en dat iedereen zich er aan moet houden. Dan moeten we dat zelf ook doen. Daar ben ik het op zich mee eens, want we moeten onze kinderen en kleinkinderen niet opzadelen met een onoverkomelijke schuldenlast. Alleen over de manier waarop valt nog wel het een en ander te zeggen.

VVD, CDA, D’66, GroenLinks en de ChristenUnie zijn ogenblikkelijk in het ontstane gat gesprongen en in een paar dagen krijgen zij voor elkaar wat in het Catshuis maar niet wilde lukken: een akkoord dat én het begrotingstekort naar de 3% weet te krijgen én een aantal buitengewoon asociale maatregelen van tafel. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de maatregelen in het passend onderwijs, het beperken van de Persoonsgebonden Budgetten en het terugdraaien van de huishoudtoets. Fijn, daar ben ik heel blij mee. (Het zal  u inmiddels niet verbazen dat ik mij in het linkse segment van de politiek bevind). Maar… hoe komen we dan toch uit op die 3%?

Ik duik in de maatregelen van het Lenteakkoord en dat is niet mis: de BTW gaat omhoog met 2% (levert een slordige 4 miljard op), de ambtenarensalarissen gaan voor lange tijd op de nullijn (vallen docenten daar ook onder? Wil er straks helemaal niemand meer voor de klas), en het eigen risico in de zorg gaat flink omhoog. Je hoeft nog maar heel weinig onder de leden te hebben om te constateren dat je die € 350 per jaar gewoon bij je zorgpremie kan optellen. Een belastingvrije vergoeding voor woon- werkverkeer zit er ook niet meer in. En zo valt er nog wel meer op te noemen. Maar goed: er moet iets gebeuren.

Dan blijft mijn oog hangen op een maatregel die maar een ‘beetje’ geld oplevert, 150 miljoen euro. Op ruim 12 miljard een schijntje toch? Die 150 miljoen wordt gekort op het vervoer van instellingen. Het bedrag dat daar nu voor is gereserveerd gaat met de helft omlaag.

Ik denk aan Merette: inmiddels 26 jaar. Ze heeft het Syndroom van Down. Ze woont in Deventer in en huis in de wijk bij Zozijn. Elke dag gaat ze Zozijnbusje naar haar ‘werk’. Net als haar huisgenoten en nog heel veel andere mensen met een beperking. Haar indicatie zegt dat ze recht heeft op verblijf met behandeling én vervoer. Haar werk bevindt zich op een kilometer of 18 van haar huis. Ze functioneert op het cognitieve niveau van een vijfjarige en kan zich dus niet zelfstandig in het verkeer bewegen. Ben benieuwd hoe de vijf Lentepartijen dat voor zich zien. Hoe denken zij dat een directeur van een zorginstelling dat gaat oplossen? Mag ze de ene week nog maar drie dagen aan het werk en de andere week twee? Dan rijzen de kosten voor haar opvang thuis de pan uit. Daar zit de directeur van de instelling ook niet op te wachten (en de Lentecoalitie trouwens ook niet). Maar dan weet ik het! Ik heb de perfecte oplossing voor alle directeuren in het land. ’s Morgens gaat iedereen met auto of bus naar het werk en ‘s middags lopend naar huis. Kost precies de helft en is nog gezond ook. Probleem opgelost. Wat zullen ze in Den Haag trots op me zijn!